Badania radiograficzne (RT) wykorzystują zjawisko przenikania przez materię bardzo krótkich fal elektromagnetycznych. Ze względu na rodzaj źródła emisji fal rozróżnia się dwie metody:
- badanie promieniami Roentgena (z użyciem lamp próżniowych);
- badanie promieniami γ (z wykorzystaniem izotopów promieniotwórczych, w naszym laboratorium używamy Se75 i Ir192).
Promieniowanie rentgenowskie X i γ przenikają przez materiał ulegając osłabieniu i rozproszeniu. Dla określonej długości fali X i γ osłabienie będzie zależało od rodzaju prześwietlanego materiału i jego grubości. Na tym zjawisku opiera się wykrywanie wad w materiale. W przypadku gdy wiązka promieni trafi na np. płytkę metalową o pewnej grubości ulegnie osłabieniu, w miejscu w którym trafi na warstwę metalu w którym znajduje się pęcherz (pustka) osłabienie będzie mniejsze i wiązka wyjściowa będzie miała większą intensywność. Jeśli pod badaną płytą umieści się kliszę fotograficzną to promienie spowodują jej zaczernienie. Zaczernienie to jest proporcjonalne do logarytmu natężenia promieniowania wyjściowego, zatem w miejscu występowania wady będzie silniejsze.
Badania radiograficzne są badaniami objętościowymi. Pojedynczy radiogram pozwala na określenie rodzaju wady wewnętrznej oraz jej położenie w płaszczyźnie równoległej do kliszy. Nie da się jednak na tej podstawie ustalić głębokości położenia wady. Wykryte wady materiałowe widoczne na radiogramie są oceniane według ściśle określonych kryteriów.
Badania radiograficzne wykonujemy wg wytycznych PN-EN ISO, ASME, DNV, AD 2000 MERKBLAT przy użyciu lamp rentgenowskich i izotopów promieniotwórczych Se75 i Ir192.
Badania radiograficzne wykonuje się zgodnie z poniższymi normami:
PN-EN 1330-3:1999 - Badania nieniszczące - Terminologia - Terminy stosowane w radiograficznych badaniach przemysłowych
PN-EN ISO 17636-1:2023-02 - Badania nieniszczące spoin. Badania radiograficzne. Techniki promieniowania X i gamma z błoną.
PN-EN ISO 10675-1:2022-05 - Badania nieniszczące spoin - Kryteria akceptacji badań radiograficznych - Część 1: Stal, nikiel, tytan i ich stopy
PN-EN ISO 10675-2:2022-05 - Badania nieniszczące spoin - Kryteria akceptacji badań radiograficznych - Część 2: Aluminium i jego stopy
PN-EN ISO 5579:2014-02 - Badania nieniszczące - Badania radiograficzne materiałów metalowych z zastosowaniem błon i promieniowania X lub gamma - Zasady podstawowe
PN-EN ISO 19232-1:2013-08 - Badania nieniszczące - Jakość obrazu radiogramów - Liczbowe wyznaczanie jakości obrazu za pomocą wskaźników jakości obrazu typu pręcikowego
PN-EN ISO 19232-2:2013-10 - Badania nieniszczące - Jakość obrazu radiogramów - Liczbowe wyznaczanie jakości obrazu za pomocą wskaźników jakości obrazu typu schodkowo-otworkowego
PN-EN ISO 19232-3:2013-10 - Badania nieniszczące - Jakość obrazu radiogramów -Klasy jakości obrazu
PN-EN ISO 19232-4:2013-10 - Badania nieniszczące - Jakość obrazu radiogramów -Doświadczalne wyznaczanie liczbowej jakości obrazu i tablice jakości obrazu
PN-EN ISO 19232-5:2018-10 - Badania nieniszczące - Jakość obrazu radiogramów -Liczbowe wyznaczanie nieostrości obrazu i podstawowej rozdzielczości przestrzennej za pomocą wskaźników jakości obrazu typu podwójny pręcik
PN-EN ISO 11699-1:2012 - Badania nieniszczące - Błona radiograficzna przemysłowa - Klasyfikacja systemów błony dla radiografii przemysłowej
PN-EN ISO 11699-2:2018-10 - Badania nieniszczące - Błona radiograficzna przemysłowa - Kontrola obróbki błony za pomocą wartości odniesienia
PN-EN 25580:1997 - Badania nieniszczące. Przemysłowe negatoskopy radiograficzne. Wymagania minimalne.
PN-EN 12681-1:2018-01 - Odlewnictwo - Badania radiograficzne - Techniki błon radiograficznych
PN-EN 12681-2:2017-12 - Odlewnictwo - Badania radiograficzne - Techniki detektorów cyfrowych
PN-ISO 9915:1998 - Odlewy ze stopów aluminium -- Badania radiograficzne
PN-EN ISO 10893-6:2019-04 - Badania nieniszczące rur stalowych - Badanie radiograficzne spoin rur stalowych spawanych w celu wykrycia nieciągłości
